Bij de tijd blijven
Ze zijn relatief goedkoop, nooit ziek, werken 24 uur per dag en worden steeds slimmer: robots. Niet gek dus, dat ze steeds meer werk van mensen overnemen. Het gaat er volgens onderzoek voor zorgen dat op termijn 30-50% van alle banen verdwijnt. In Nederland zijn dat er zo’n 2 tot 3 miljoen.
Hoewel de robotisering, digitalisering en automatisering toeneemt bepaalt de kwaliteit van het personeel nog steeds de concurrentiekracht van een organisatie. Vandaar dat er binnen het ICT bedrijf van Tessa de kreet geldt: een leven lang leren.
Andere vaardigheden
Maar waarom eigenlijk? Digitalisering en automatisering veranderen de manier waarop we werken fundamenteel. Als we relevant willen blijven in het digitale tijdperk, moeten we een omslag maken op het gebied van onderwijs en scholing. Aangeleerde kennis en vaardigheden verouderen sneller naarmate de snelheid van de technologische verandering toeneemt. Ook de taken die we uitvoeren en de kennis en vaardigheden die nodig zijn veranderen daardoor sterk.
Om voorbereid te zijn op een toekomst waarin mensen vaker ander werk moeten gaan doen en hun werk ook steeds anders moeten gaan doen, moeten mensen goed zijn opgeleid en hun kennis en vaardigheden blijven ontwikkelen. De 21stCentury Skills bijvoorbeeld zijn competenties die mensen nodig hebben om succesvol deel te nemen in de maatschappij van de toekomst. Denk hierbij aan vaardigheden als probleemoplossend vermogen, communicatie, nieuwsgierigheid, samenwerken en emotionele lenigheid. Kwaliteiten die voor een grotere veerkracht en meer succes in een kennis- en netwerksamenleving zorgen.
Daarbij ligt de uitdaging om inzichtelijk te maken wat er op korte termijn nodig is en waarom. Kreten als “digitalisering gaat ons werk veranderen” is te ver weg en voor de medewerker te weinig concreet. En dus wordt de noodzaak niet gevoeld om zich op die toekomst voor te bereiden. De uitdaging is om vraag en aanbod inzichtelijk en in lijn te krijgen. Dat maakt het een stuk makkelijker om keuzes te maken ten aanzien van wat je moet doen en hoe je iets moet ontwikkelen. Simpelweg omdat dat bij je past maar gelukkig ook omdat er vraag naar is.
Stimuleren
Ook de Onderwijsraad wil het leren in alle levensfasen stimuleren. Hiervoor hebben zij vier basisfuncties geïntroduceerd. Als eerste is dat reparatie. Wie geen opleiding heeft gevolgd op jonge leeftijd, moet dat later kunnen inhalen. Wisseling in loopbaanis de tweede basisfunctie. Wie er pas op latere leeftijd achter komt dat hij iets anders wil doen of talenten ontdekt moet een training of opleiding kunnen volgen om een switch te maken. De derde basisfunctie is bij de tijd blijvenen vooruit komen in de samenleving. Mensen moeten hun kennis en competenties actueel kunnen houden om zo hun arbeidsmarktpositie op peil te houden en te werken aan verbetering van hun positie. Als laatste basisfunctie noemt de Onderwijsraad de sociaal-culturele en persoonlijke functie. Mensen leren immers niet alleen voor hun arbeidsloopbaan maar ook om zich in algemene zin te blijven ontwikkelen en een bijdrage te kunnen leveren aan de samenleving.
Het blijft belangrijk te beginnen met de vraag welke oplossingen we in de toekomst nodig hebben. Daarnaast is het van belang dat ieder individu zich ervan bewust wordt dat relevantleren belangrijk is. Vervolgens is het zaak om een houding te ontwikkelen om hier ook naar te handelen. Activeer medewerkers zelf om na te denken hoe zij de veranderingen het hoofd kunnen bieden die tegelijkertijd leuk en interessant zijn zodat zij een leven lang prettig productief kunnen zijn. (Het regiemodel van Van Vuuren, 2016 is hierbij een handig hulpmiddel). Dat we daar een leven lang voor moeten leren lijkt evident.
Misschien moet het ICT bedrijf van Tessa de kreet een leven lang leren maar weggooien en vervangen door de gouwe ouwe: je bent nooit te oud om te leren.
Dick Pieters is eigenaar van trainingsbureau IGNIUS. Via intervisie, tóp maatwerk trainingsprogramma’s en (team)coaching helpt hij mensen over hun eigen ontwikkeling én werk te laten nadenken. Met resultaten in de praktijk die er toe doen. De columns van Dick verschijnen in alle edities van het Noordhollands Dagblad, bijlage Plus-Werk – TMG.
