Living hell voor workaholics
Van hard werken is nog nooit iemand doodgegaan. U kent het gezegde vast wel. Het calvinistische credo dat hard werken zo slecht nog niet is, kan de prullenbak in.
De werkdruk is met vlagen heel hoog bij het ICT bedrijf van Tessa. Druk die volgens haar en haar collega’s niet alleen kenmerkend is voor de professionele zakelijke dienstverlening maar die zich in tal van branches voordoet. Op de Zuidas, waar vooral grote banken, advocatenkantoren en consultancybedrijven zijn gevestigd, kunnen ze daar over meepraten. Gedreven door ambitie, geldzucht en aanzien maken vooral jonge advocaten regelmatig werkweken van 80+ uur. Tessa en haar collega’s hebben zeer hoge verwachtingen van het leven: de helft wil later een toppositie bereiken en denkt bovenmodaal te gaan verdienen. Men is bereid hier keihard voor te werken. En mocht dat allemaal niet lukken, dan geven zij zichzelf de schuld.
In onze prestatie maatschappij lopen heel veel mensen op hun tenen om aan de torenhoge eisen te voldoen. Met een perfectionistische inslag biedt het werk een voedingsbodem om je he-le-maal over de kop te werken. Niet verwonderlijk dat Hoofdofficier van justitie Nicole Zandee bedrijven op de Zuidas oproept hun verantwoordelijkheid te nemen. En direct ook maar het cocaïnegebruik aan te pakken.
Een miljoen Nederlanders rapporteren gevoelens van emotionele uitputting. Vooral jonge werknemers tussen de 25 en 35 worden geveld door stress: zo’n 240.000 mensen. Al jaren wordt een forse stijging vastgesteld van het aantal werkgerelateerde ziekmeldingen. Oorzaken hiervan zijn divers maar slechte werkverhoudingen, een verziekte sfeer, een te hoge werkdruk, een doorgedraaide target-cultuur of werk dat simpelweg niet (meer) bij de werknemer past worden veel genoemd.
Al dat harde werken heeft een prijs en aan de horizon gloort geen verlichting. Want natuurlijk melden werknemers zich wel ziek. Om de haverklap zelfs. Het gaat dan vooral om korte periodes. Dit zorgt voor organisatorische problemen op de werkplek en vaak moet een beroep worden gedaan op de collegialiteit van de collega’s die het werk moeten opvangen. Ben je een “seriële ziekmelder” dan leidt dat ook nog eens tot een verstoorde arbeidsrelatie.
Anno 2019 moeten we op een andere manier met ons hoofd én onze tijd bezig zijn. We staan altijd “aan” en bereikbaarheid is een eerste levensbehoefte geworden. Die constante alertheid is niet goed voor ons brein. Om de bovenkamer te ordenen en op te ruimen, moeten we zo nu en dan kunnen mijmeren. Kunnen luieren. Kunnen dagdromen. Gewoon ons hoofd de vrije teugel laten. Dat wil overigens niet zeggen dat mensen het best af zijn als ze de hele dag roerloos liggen te suffen.
Er is niets mis met hard werken, maar we ontspannen te weinig. Het helpt als we minder prestatiegericht bezig zijn en onszelf meer de tijd geven om afstand te nemen en te ontspannen. En niet alleen op het werk, maar ook thuis. Dat klinkt gemakkelijk, maar voor veel mensen zal dat een enorme klus zijn. Want lummelen, even niets doen is living hellvoor de generatie workaholics. Bovendien is het niet vanzelfsprekend in een samenleving die strak staat van de actie. Het past simpelweg niet bij het arbeidsethos en de ambitie van de hardwerkende en constant alerte professional.
Actie is niet altijd het antwoord. Het is goed om rust te hebben, om niets te doen, niet te handelen. Want we hoeven niet altijd te rennen om ons doel te bereiken. Het klinkt dan ook paradoxaal: om efficiënt en effectief te kunnen zijn moet je af en toe kunnen lanterfanten. En je daar niet schuldig over voelen. Nietsdoen, lummelen, tijd verspillen zorgt voor innerlijke rust en balans. Unpluggen vraagt geduld. Misschien is het daarom wel zo moeilijk.
Dick Pieters is eigenaar van trainingsbureau IGNIUS. Via intervisie, tóp maatwerk trainingsprogramma’s en (team)coaching helpt hij mensen over hun eigen ontwikkeling én werk te laten nadenken. Met resultaten in de praktijk die er toe doen. De columns van Dick verschijnen in alle edities van het Noordhollands Dagblad, bijlage Plus-Werk – TMG.
