Spullen zijn niet belangrijk. Nee, echt niet.
Werk is voor de meeste mensen een belangrijk onderdeel van hun leven. Iedereen kent de vraag “Leef je om te werken of werk je om te leven?” Het is geen van beide en tegelijkertijd allebei waar. Werk ís leven en leven is meer dan werk alleen. Beide functioneren niet goed bij overbelasting.
Het aantal jaren dat we werken neemt toe en naast ons werkzame leven verandert ook ons sociale leven. We zijn drukker dan ooit (of maken ons drukker dan ooit) en dit heeft effect op onze gezondheid en ons werk. En als we het daar over hebben gaat het al gauw over stress, ziekte en verzuim waarbij de aandacht zich richt op slechts een klein deel van de medewerkers. De reikwijdte van de visie op werk en gezondheid is echter veel breder.
Als het gaat om de invloed van werk op onze gezondheid kunnen we zeggen dat werk, over het algemeen genomen, positieve effecten heeft. Blootstelling aan ongunstige arbeidsomstandigheden, bijvoorbeeld werken met gevaarlijke stoffen of fysieke arbeidsbelasting zijn daarop uitzonderingen. Stress op de werkvloer is beroepsziekte nummer één. Uit cijfers van TNO blijkt dat meer dan een miljoen mensen jaarlijks het risico loopt op een burn-out en andere werkgerelateerde psychische ziektes. Werkgevers zijn naar schatting 2,5 miljard euro kwijt aan ziekteverzuim door werkstress. Daarbij kost de continue stroom van informatie die ons via social media bereikt ons niet alleen spectaculair veel tijd maar we leveren daardoor ook in op onze nachtrust en het concentratievermogen. Het is steeds makkelijker om privédingen onder werktijd te regelen en andersom, waardoor de balans vervaagt. Hierdoor kunnen mensen na werktijd moeilijker ontspannen omdat ze mentaal nog bij het werk zitten.
Als het gaat om de invloed van gezondheid op ons werk is er natuurlijk ook een verband. Rokers zijn gemiddeld minder productief en melden zich bijna anderhalf keer vaker ziek dan niet-rokers. Bij onvoldoende ontspanning in combinatie met een hoge werkdruk daalt de flexibiliteit en productiviteit van werknemers. Risicogroepen zijn groepen mensen bij wie het evenwicht tussen belasting en belastbaarheid verstoord is. Ook branches met veel bewegingsarmoede (o.a. de transportsector en administratief werk) vormen een risicogroep.
Uit onderzoek weten we bovendien dat een materialistische levensinstelling niet gelukkig maakt. Grossier daarom in ervaringen in plaats van in spullen. Ervaringen zitten in je hoofd waar ze kunnen rijpen tot iets nóg mooiers. Geef als werkgever met kerst in aantocht, bijvoorbeeld een ontspannende activiteit cadeau zoals shiatsu, een museumbezoek of yoga. Want als puntje bij paaltje komt zijn spullen niet belangrijk. Nee, echt niet.
Of het nu gaat om je droombaan of brood op de plank, om ook later fluitend naar het werk te gaan is aandacht voor mentale en psychische gezondheid daarom nu belangrijk. Het bevorderen van de gezondheid leidt tot lager ziekteverzuim, meer voldoening, hogere motivatie, minder verloop en betere prestaties. Juist in tijden van vergrijzing, langer doorwerken en concurrentie op de arbeidsmarkt is het van belang om “fit for the job” te blijven.
Een goede balans werk-privé gaat daarom niet over werk en privé maar over inspanning en ontspanning. Neem niet de hoeveelheid werk als uitgangspunt, maar de hoeveelheid tijd die je beschikbaar hebt. Bepaal voor jezelf hoeveel tijd je wilt werken en hoeveel tijd je wilt voor privé om een goede balans te creëren. Dat betekent bewust keuzes maken (en consequenties aanvaarden). Veel mensen hebben er enorm baat bij als ze elke week tijd inplannen voor ontspanning, denken of eens helemaal niets doen, lummelen. Iets wat velen van ons zichzelf vaak niet gunnen. En laten we dan afspreken dat we ons over dat niets doen dan weer niet schuldig gaan voelen.
Dick Pieters is eigenaar van trainingsbureau IGNIUS. Via intervisie, tóp maatwerk trainingsprogramma’s en (team)coaching helpt hij mensen over hun eigen ontwikkeling én werk te laten nadenken. Met resultaten in de praktijk die er toe doen. De columns van Dick verschijnen in alle edities van het Noordhollands Dagblad, bijlage Plus-Werk – TMG.
